Charakterystyka/ morfologia

Czapla czczona  (Egretta sacra)

Systematyka

Rząd: pelikanowe, pełnopłetwe, wiosłonogie, (Pelecaniformes)

Rodzina: czaplowate (Ardeidae)

Gatunek: czapla czczona (Egretta sacra)

Charakterystyka/morfologia

Pierwszy opis tego gatunku sporządził niemiecki przyrodnik Johann Georg Gmelin w 1789 roku. Ta średniej wielkości czapla, osiąga długość ciała od 57 do 66 cm i wagę od 330 do 700 g. Rozpiętość skrzydeł około 90 – 110 cm. U tego gatunku czapli występuje polimorfizm czyli dwie odmiany upierzenia - ciemne i białe. Odmiana ciemna jest łupkowo – szara do brązowo – szarej, z kontrastującym białym paskiem piór na gardle. Odmiana biała może mieć ciemniejsze smugi na białym upierzeniu. Spotykane są także formy pośrednie. Proporcje jasnych i ciemnych odmian zmieniają się w zależności od obszaru występowania. Większość ptaków odmiany ciemnej występuje na Nowej Zelandii. Obie odmiany mają mocne, stosunkowo krótkie nogi, ich kolor może być bardzo różny od żółtego, przez szaro-żółty, zielono-żółty, do brązowo-żółtego, z ciemniejszym przodem i jaśniejszym tyłem. W czasie lotu widoczne są jasno - żółte stopy. Gruby dziób, może być brudnożółty do szaro -brązowego, z jaśniejszą dolną częścią. Tęczówki jasnożółte, a skóra wokół oka żółto-zielona. W okresie lęgowym na szyi i karku mają długie ozdobne pióra. Młode osobniki odmiany białej są białe, odmiany ciemnej są bladoszare. W zależności od występowania wyróżniono dwa podgatunki

 Egretta sacra sacra - występujący u wybrzeży południowo-wschodniej i wschodniej Azji po Australię i Oceanię.

Egretta sacra albolineata - występujący na Nowej Kaledonii i Wyspach Lojalności.

Biotop/ preferencje pokarmowe

Występuje w południowo-wschodniej Azji, od Bangladeszu i Japonii, przez Filipiny, Indonezję, Nową Gwineę, Australię, Tasmanię, po Polinezję Francuską. Typowym siedliskiem są skaliste brzegi, oceaniczne wyspy lub płytkie rafy koralowe. Zasiedla także namorzyny, bagna, brzegi jezior i rzek, pola ryżowe i wysypiska śmieci. W Nowej Zelandii spotykana na plażach. Ptak osiadły, niekiedy migruje po okresie lęgowym na niewielkie odległości. W trakcie polowania chodzi powoli w charakterystycznej, mocno przykucniętej pozycji, sylwetka jest bardziej zgarbiona niż u większości polujących czapli. Po wypatrzeniu zdobyczy atakuje szybkim biegiem lub skokiem. Pożywienie stanowią ryby, skorupiaki i mięczaki. Na stałym lądzie często rabuje pisklęta rybitw. Tworzą pary lub niewielkie grupy, w pobliżu miejsc żerowania.

Rozwój osobniczy

Okres lęgowy ptaków z Indii i Malezji trwa od  maja do lipca, na Nowej Zelandii od września do grudnia, populacja z północy i południa gniazduje wiosną. W Australii i prawdopodobnie na wyspach Pacyfiku, lęgi trwają przez cały rok. Gniazda budowane są na skałach, w niskiej roślinności, na niskich drzewach i krzewach, w pobliżu miejsc żerowania. Mogą gniazdować w pobliżu ludzi. Gatunek terytorialny gniazduje najczęściej samotnie, chociaż gdy terytorium obfituje w pożywienie mogą tworzyć kolonie liczące od 20 do nawet 200 par. Gniazdo jest płaską platformą o szerokości 40 cm i wysokości kilku centymetrów, wykonaną z patyków, łodyg, liści i trawy. Jaja są bladozielono-niebieskie o wymiarach 43-44,8 x 33,3-35 mm. Lęgi składają się z 2 do 6 jaj najczęściej są to 2 lub 3. W Japonii 3-5, w Australii 4-5, w Andamanach 3-5, na Sarawaku 6. Oboje rodzice wysiadują jaja przez okres 25-28 dni. Pisklęta są pokryte ciemnoszarym puchem, mają cieliste nogi i czarną końcówkę górnej części dzioba. Opuszczają gniazdo po około 3 tygodniach, jednak pozostają w jego pobliżu pod opieką rodziców. Po około 50 dniach stają się samodzielne.

Status gatunku

Gatunek ma szeroki zasięg, a liczebność szacuje się na pół miliona par. Nie jest zagrożony, w niektórych państwach objęty ochroną gatunkową.

Przygotował:

Jan Ławicki